«بررسی چالش‌های واکسیناسیون کرونا»
به گزارش مجله خبری غذا و دارو به نقل از ایرنا، در حالی که معاون نظام پزشکی معتقد است وقتی دیگر کشورها درحال استارت زدن برای تامین واکسن بودند، ما کار لازم را نکردیم، سخنگوی سازمان غذا و دارو مدعی است آنچه در کشور ما درباره کرونا رخ داد، با هیچ جای دنیا قابل مقایسه نیست.
گرچه در هفته اخیر روند واکسیناسیون شدت گرفته، اما قربانیان متعدد پیک پنجم کرونا، همچنان این پرسش را در ذهن هموطنان ایجاد کرده که چرا هنوز نسبت به برخی کشورها در واکسیناسیون عقب هستیم و باید همچنان تلفات سه رقمی روزانه داشته باشیم؟
اداره کل پژوهش و بررسی‌های خبری در وبیناری با حضور دکتر “کیانوش جهانپور”، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو و دکتر “علی تاجرنیا”، معاون توسعه منابع سازمان نظام پزشکی، به «بررسی چالش‌های واکسیناسیون کرونا» پرداخت.
خلف وعده خارجی‌ها
جهانپور به مطالبه بالای واکسن مردم ایران به دلیل سواد سلامت، برخلاف برخی کشورها اشاره کرد و گفت: کشوری مانند ارمنستان که این روزها چماقی شده که بر سر ایران بکوبند، تقریبا خرید واکسن نداشته و همه محموله‌ها را اهدایی دریافت کرده و تنها حدود ۱۰۰ هزار دُز واکسن تزریق کرده است.
تاجرنیا در این وبینار، وعده های تحقق نیافته را عامل بی اعتمادی مردم دانسته و یکی از مشکلات کشور را عدم مشارکت در فاز سوم کلینیکال‌ترایال (کارآزمایی بالینی) برخی واکسن‌ها می‌داند که اقدام متفاوت کشورهایی مثل امارات و ترکیه در این زمینه، باعث شد زودتر به واکسن دسترسی پیدا کنند که جانپور در این رابطه پاسخ داد: وی تصریح کرد: در مقام مقایسه بسیاری از افراد بر این باورند که گشایش‌های اخیر، به دلیل روند تولید داخل رخ داده است. اما باید در نظر داشت وعده‌های مسئولان وزارت بهداشت و ستاد کرونا بر مبنای همان وعده‌هایی بود که پیشانی مذاکرات و دستگاه دیپلماسی ما از طرف تامین کنندگان خارجی عنوان می‌کردند. از این رو ضریب تحقق واردات و همان وعده‌هایی که دکتر تاجرنیا مطرح کردند، به مراتب کمتر از موضوع تولید داخل بوده است. اگر هم خلف وعده‌ای صورت گرفته، در بخش واردات بوده و این خلف وعده‌ها موجب شده تا ضریب تحقق وعده‌ها حدود ده درصد باشد. یعنی اگر قرار بود ۶۲ میلیون دز از روسیه وارد شود، این میزان هم‌اکنون ۹۲۰ هزار دز است. و اگر قرار بود روی ۲ میلیون دز اول هندوستان حساب بشود، تا الان بعد از چند ماه میزان تحقق آن کمتر از ۱۳۵ هزار دز است. تا به حال حدود ۶ یا ۷ میلیون واکسن هم از چین محقق شده است. اما در خردادماه همه از خرداد پرحادثه واکسن ایرانی می‌گفتند. واکسن ایرانی در خرداد به تولید رسید، حالا با یک میلیون کم و زیاد. لذا اگر خلف وعده‌ای صورت گرفت در مورد واردات واکسن بود.
وزارت بهداشت مسوول واردات واکسن نبوده و نیست!
جهانپور درباره موضوعاتی که در فضای رسانه‌ای مطرح می‌شود گفت: یکی عدم زیرساخت لازم تولید واکسن ایران را از سال گذشته نشانه رفته و خط دیگر این است که واکسن را وارد کنید.
نکته دوم این که ما چندان اعتقادی به مرزبندی با سایرین نداریم. اما برخلاف تصور موجود، مسوول واردات واکسن در کشور وزارت بهداشت نبوده و نیست! وزارت بهداشت تنها وظیفه تایید واکسن را داشته است.
جهانپور تصریح کرد: همه دست به دست هم داده بودند تا ایران واکسن کمتری داشته باشد و تا جایی که امکان دارد نتواند وارد فاز تولید بشود. بارها هم گفته شده با اینکه وزارت بهداشت پیشانی این کار نبوده، وزارت بهداشت به دلیل تاخیرات اتفاق افتاده از مردم عذرخواهی کرده و می‌کند که برخی از آنها هم اجتناب‌ناپذیر است. در مورد کوبا، کمتر از یک هفته از روزی که بعد از چند ماه همکاری‌هایش با ایران رسانه‌ای شد، تحریم‌های بانکی این کشور آغاز شد و هرجا هر مسیری که وجود داشت بلافاصله محدود می‌شد همچنین تحریم‌ها بیش از آنچه ما می‌گفتیم، در کارشکنی ورود واکسن دخیل بود.
شنا با دست‌های بسته
وی افزود: آنچه در کشور ما درباره کرونا رخ داد، با هیچ جای دنیا قابل مقایسه نیست. همه اینها قابل توجه است و ما تمامی این موارد را در مستندی به نام «شنا با دست‌های بسته» (swimming with tied hand)- که با صداگذاری انگلیسی هم منتشر خواهد شد و شبکه دوم هم آن را پخش می‌کند و پخش جهانی هم خواهد شد- به صورت مستند، اسناد و گفته‌های مقامات آمریکایی و جهانی هم ایمیل‌ها و هم آنچه که تا به الان با شرکت‌های مختلف مبادله شده، امتناع از ارسال، مشکلات بانکی و… همگی، گردآوری شده و خلاصه آن هم یک مستند ۶۵ دقیقه‌ای آماده خواهد شد تا مردم ببینند آنچه که در این کشور و در رابطه با کرونا رخ داد، قابل مقایسه با هیچ کجای دنیا نیست.
جانپور تاکید کرد: در مورد تست کارآزمایی بالینی هم باید بگویم تمامی ارکان حاکمیت با این کار مخالف بودند. البته بنده از زاویه نگاه وزارت بهداشت از این تصمیم دفاع کردم. این آزمایش بالینی را بحرین، ترکیه و امارات هم انجام داده و اتفاقا طرف چینی قصد داشت مزیتی ایجاد کند و کسی که فاز ۳ کلینیکال ترایال را با هر داده و دیتایی با آن کشور انجام داده را در اولویت خودش قرار دهد و در این مورد هم بحثی وجود ندارد. وقتی کشور چین نزدیک به ۳۵ میلیون دز را به ترکیه ارسال کرده، به این دلیل است که در روند فاز ۳ کلینیکال ترایال با این کشور مشارکت داشته است، در حالی که تمام ارکان حاکمیت در ایران با این موضوع مخالف بودند.
جهانپور با بیان اینکه هرکس اطلاعات فنی واکسن را نداشته باشد و از او بخواهند وارد فاز کلینیکال ترایال بشود، اگر این کار توسط هر کشور و نهادی رخ بدهد، این کار به مثابه این است که این کشور مردم خودش را موش آزمایشگاهی کرده است، افزود: حتی یک صفحه اطلاعات فنی در مورد این واکسن های خارجی به وزارت بهداشت داده نشده است و درواقع ما با واکسن و فراورده بیولوژیکی مواجه هستیم که هیچ اطلاعاتی از آن نداشته و تا به حال با شرکت سازنده آن هم کار نکرده‌ایم. بنابراین نمی‌توان به سادگی مردم کشور را به موش آزمایشگاهی تبدیل کرد. اگر وزارت بهداشت وارد یک فضای هیجانی غیر آکادمیک و غیر علمی و سیاسی می‌شد، این کار وزارت بهداشت نبود؛ نه به کار بردن یک واژه برای مخاطب عام.
وی گفت: ما اطلاعات واکسن برکت را از موش اول تا میمون آخر داریم. اولین محموله کوبا با ۱۴۰ هزار دز روز چهارشنبه تحویل شده، در این ماه خط تولید نیمه صنعتی‌اش آغاز شده، ماه بعد به همین ترتیب خط تولید بیشتر و در شهریورماه وضعیت تولید صنعتی تکمیل‌تر می‌شود.
جهانپور با بیان اینکه مدافع سلامت ما پزشک و پرستار بخش خصوصی و دولتی و مطب‌هاست و واکسیناسیون آنها انجام شده است خاطر نشان کرد: برخی افراد اطلاعات کافی از وضعیت ندارند و بخشی از این محدودیت‌ها به این دلیل است که اخبار را پیگیری نمی‌کنند و بخشی از موارد را نمی‌توان بر زبان آورد. مثلا جناب دکتر تاجرنیا از وضعیت واکسن کوبا اطلاعی نداشتند. موسسه پاستور ایران با فینلای کوبا همکاری مشترک داشتند. این که آقای ظریف برای واکسن اسپوتنیک به روسیه یا برای واکسن‌های کوبا به این کشور سفر کردند، همگی نشان از تلاش مسوولان برای دریافت واکسن و تولید واکسن به صورت مشترک بوده است که بسیاری از مردم سیر این وضعیت و پیشینه آن را به درستی نمی‌دانند و گمان می‌کنند ناگهان قرار است یک واکسن از آسمان نازل شود. اخبار این وضعیت است، اما جزئیات را نمی‌توان رسانه‌ای کرد. مذاکرات میان ایران با روسیه، چین و هند بر سر واکسن با کشورهایی که حدس می‌زدیم واکسن‌ساز باشند و اتفاقا شدند و این پیش‌بینی ما درست هم بود.
ایران یکی از شش کشور سازنده واکسن کروناست
مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت گفت: مسیرهای چهارگانه‌ای که ایران برنامه‌ریزی کرد و کمیته ملی واکسن که در تابستان ۹۹ تشکیل شد، سیاستی که ۴ راهبرد، یعنی هر فرصتی که برای خرید واکسن و تهیه آن در دسترس قرار داشت، همگی مورد توجه بود و در مورد آن اقدام شد، تولید داخل و یا تولید مشترک همگی از جمله مسایلی بود که باید مورد توجه قرار می‌گرفت و خوشبختانه انجام هم شد. برای برخی بسیار دشوار بود که ایران بتواند به فناوری تولید انبوه واکسن دست یافته و به جمع شش کشور سازنده واکسن بپیوندد. کشوری که ۱۰۰ سال از تاسیس موسسات واکسن‌سازی آن گذشته بود و هیچ‌گاه صفر تا صد یک واکسن را توسعه نداده بود، این‌بار در سخت‌ترین شرایط تحریمی صفر تا صد ساخت نه تنها یک واکسن بلکه واکسن‌هایی را توسعه داده و به مرحله تولید انبوه رساند که ظرف سه ماه پله به پله به میزانی خواهد رسید که دیگر نه تنها برای تولید داخل کافی است، بلکه برای بسیاری از کشورهایی که امروزه به ما واکسن دادند، واکسن را صادر خواهد کرد.
وی تصریح کرد: به هرتقدیر تمامی این موارد دلیلی بر معصومیت وزارت بهداشت و دولت یا ستاد مبارزه با کرونا نیست؛ اما کم لطفی و بی‌مهری که صورت گرفت که به خصوص متوجه تولید داخل و ده‌ها پژوهشگر و محقق ایرانی که هنوز هم کسی آنها را ندیده است، برکسی پوشیده نخواهد بود. نباید برای همه مادر بود و برای تولید داخل زن‌بابا!
جهانپوردر پایان گفت: الان صحبت از تولید واکسن است که مانند کشاورزی مراحلی مانند کاشت، داشت و برداشت و بسته‌بندی و … است. موضوع واکسن با دارو متفاوت است. برآوردها همیشه اعلام شده و بعد از تحقق هم بیان شده است، برکت الان ۷۰۰ هزار دز تحویل داده و حدود دو میلیون دز را به زودی تحویل خواهد داد و از ابتدای مرداد هم هفته ای یک میلیون و ۲۰۰ هزار دز به صورت منظم تحویل خواهد داد که در شهریور ماه، این ظرفیت بیشتر هم خواهد شد.