تلاش سندیکا برای تامین اعتبار بازسازی و نوسازی ماشینآلات
به گزارش مجله خبری غذا و دارو، ظهر روز سه‌شنبه ۱۸ آذرماه جلسه‌ای با حضور اعضای هیات‌مدیره سندیکا و مدیران عامل هلدینگ‌های دارویی در محل شرکت توزیع داروپخش برگزار شد.
محور این جلسه ارائه خلاصه گزارش پیگیری‌های هیات‌مدیره سندیکا از سازمان‌ها و نهادهای مربوطه درمورد مشکلات عدم تخصیص ارز کافی برای تأمین مواد و ماشینآلات، قیمت‌گذاری، مالیات بر ارزش‌افزوده، جوایز و تخفیف‌های شرکت‌های دارویی و… بود.
وضعیت تخصیص ارز و قیمت‌گذاری
ابتدای جلسه دکتر محمد عبده‌زاده رئیس هیات‌مدیره سندیکا با اشاره به اینکه در هیات‌مدیره پیگیری‌های متعدد حول چند محور انجام شده که مهم‌ترین آن مرتبط با حوزه‌های وزارت بهداشت، بانک مرکزی، دولت و مجلس هستند، تاکید کرد مهم‌ترین مشکلاتی که در جلسات مطرح شد مسئله تأمین و تخصیص ارز، قیمت‌گذاری، مشکل صادرات، برنامه‌های توسعه صنعت و سایر مسائل جاری حوزه دارو بوده و پیگیری‌ها مداوم برای حفظ و توسعه صنعت استراتژیک دارو را ادامه می‌دهیم.
رئیس هیات‌مدیره سندیکا درمورد مشکلات قیمت‌گذاری گفت: «با توجه به اینکه جلسات کمیسیون قیمت‌گذاری یک هفته در میان است، از ابتدای سال تاکنون تعداد کمی از داروها قیمت گرفته‌اند و ادامه روند فعلی بررسی‌ها در کمیسیون قیمت‌گذاری جوابگوی تورم تحمیل شده بر صنعت داروسازی نمی‌باشد، ضمن اینکه در همین ارتباط جلسه‌ای با سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده برگزار و در پایان اعلام شد اگر مستندات شرکت‌های تولیدی کامل و قابل استناد باشد درخواست‌های اصلاح قیمت قابل بررسی خواهد بود.»
در ادامه بعضی فعالیت‌ها و تلاش‌های سندیکا برای رفع مشکلات ارزی شرکت‌ها به شرح ذیل توضیح داده شد:
پیگیری نتیجه جلسات با معاون و مدیران کل بانک مرکزی به شرح ذیل در دست اقدام می‌باشد:
-پیگیری خط اعتباری روپیه بین ایران و هند از طرف بانک مرکزی
-همچنین در جلسه‌ای که با هلدینگ صادرکنندگان پتروشیمی داشتیم، موافقت نمودند معادل ۳۰۰ میلیون دلار (روپیه) از محل صادرات شرکت‌های پتروشیمی به دارو تخصیص یابد، نامه مربوطه به سازمان غذا و دارو درخواست داده شد و بعد از تایید ریاست محترم سازمان مراتب با نظر موافق به بانک مرکزی ارسال گردید.
-پیگیری جابجایی تخصیص‌های داده شده از طرف کارگزار جدید چین و جایگزینی تخصیص‌ها با سایر روش‌های قابل انجام
– پیگیری و تعیین تکلیف ریال عمان
-در ادامه زمان‌بر بودن مراحل تائید و تخصیص ثبت سفارش‌ها در بانک مرکزی، تاخیر در ارسال لیست ثبت سفارش‌های تاییدی به بانک مرکزی و تاخیر در ابلاغ ارا کمیسیون قیمت‌گذاری را از دیگر مشکلات فعلی عنوان گردید.
دکتر عبده‌زاده در مورد بازسازی و نوسازی صنعت دارو گفت: «در جلساتی که با دولت و مجلس داشتیم اعلام کردیم که با شرایط فعلی، کارخانه‌ها امکان بازسازی تجهیزات خود را ندارند، به همین منظور پیشنهادات سندیکا به مجلس و دولت در خصوص تامین اعتبارات لازم و مشخص برای بازسازی، نوسازی و توسعه صنایع داروسازی از محل صندوق توسعه ملی، با مهلت بازپرداخت، نرخ بهره پایین و تنفس در بازپرداخت به‌صورت مکتوب ارائه گردید.»
رئیس هیات‌مدیره سندیکا با اشاره به اینکه یکی از مشکلات بزرگی که به خود تولیدکنندگان برمی‌گردد مسئله جوایز و تسهیلات است، گفت: «علیرغم وضعیت نامناسب تامین و تخصیص ارز و تامین مواد اولیه خیلی از داروها با تخفیف، جایزه و شرایط نامتعارف به فروش می‌رسد و در انتها سود آن نه به تولیدکننده می‌رسد و نه مصرف‌کننده، درآمدی که می‌تواند به تولید برگردد و باعث تجهیز و توسعه صنعت شود هدر می‌رود. به‌طور قطع اگر به همین منوال پیش برویم و برنامه‌ریزی تولید منطبق بر نیاز را در پیش نگیریم، تعدادی زیادی از شرکت‌های داروسازی تعطیل و ورشکست خواهند شد.»
جوایز، مانع قیمت‌گذاری و صادرات
دکتر مهدی پیرصالحی عضو هیات‌مدیره سندیکا در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه مسئله جوایز در قیمت‌گذاری و حتی صادرات مشکل‌ساز هست، توضیح داد: «برخی شرکت‌ها همان موقع که برای داروهای خود قیمت می‌خواهند، جایزه هم می‌دهند. ما با جوایزی که می‌دهیم مانع صادرات خود می‌شویم زیرا داروخانه‌ها دارو را ارزان‌تر به افغانستان و عراق می‌فروشند.»
لزوم برگشت هزینه‌های کرونا به سهمیه دارو
دکتر مرتضی خیرآبادی عضو هیات‌مدیره سندیکا با اشاره به مباحث مطرح شده در جلسه با دکتر جهانگیری؛ معاون اول ریاست جمهوری گفت: «یکی از موارد نرخ کارمزد انتقال ارز بود که نباید جزو آورده شرکت‌های داروسازی قلمداد شود. بانک مرکزی موظف بوده ۱.۵ میلیارد دلار به صنعت دارو اختصاص دهد ولی تاکنون تنها ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون آن تخصیص داده شده است. از طرف دیگر هزینه کرونا نیز از بودجه دارو کسر شده است و هنوز برای بازگرداندن آن به نتیجه نرسیده‌ایم. تا وقتی سازمان به صورت مستند رقم کارمزد و میزان بودجه کرونا را اعلام نکند، نمی‌توانیم در این مورد به نتیجه برسیم.»
کنترل عرضه دارو، بخشی از کمبود ارز را جبران می‌کند
دکتر علی منتصر مدیرعامل بهوزان با بیان اینکه مسائل مرتبط با دارو گزاره و مسئله اقتصادی به حساب می‌آید، افزود: «ما باید نگرشمان را عوض کنیم و در نظر بگیریم که در تمام حیطه‌های اقتصادی عرضه و تقاضا وجود دارد، هرچقدر عرضه بیشتر باشد مصرف ارز بالا می‌رود و طبیعتا جایزه هم افزایش پیدا می‌کند بنابراین مشکل به این راحتی حل نمی‌شود؛ چون وقتی یک شرکت محصولاتش در انبار می‌ماند و به تاریخ انقضا نزدیک می‌شود، پس مجبور است جایزه بدهد. ما در زمان جنگ برنامه‌ریزی متمرکز داشتیم و طبق برنامه‌ای مدون برنامه تولید شرکت‌ها را اعلام می‌کردیم و عرضه تا حدودی کمتر از تقاضا بود.»
او در همین مورد اضافه کرد: «در شرایط فعلی هم باید عرضه دارو کنترل شود و اگر این اتفاق بیفتد بخشی از مشکل ارز حل و بازار رقابت هم کنترل خواهد شد. لازم است سندیکا برای ۳۵ تا ۴۰ درصد داروها برنامه‌ریزی متمرکز داشته باشد.»
قاچاق، مانعی برای صادرات
دکتر اکبر برندگی مدیرعامل گروه دارویی برکت پژوهش و تحقیق را پیش‌زمینه ضروری برای آزادسازی نرخ ارز دانست و در این مورد توضیح داد: «باید بدانیم با آزادسازی نرخ ارز دارو چه اتفاقی در کشور خواهد افتاد و چه تغییراتی پیش می‌آید؟ انجام چنین کاری به همت مضاعف و برنامه‌ریزی مدون نیاز دارد؛ بنابراین اگر سندیکا بتواند این کار را انجام دهد و در پژوهش و طرح خود بیمه‌ها، کشور و دسترسی مردم را در نظر بگیرد و بتواند نهادهای ذیربط را توجیه کند، می‌توانیم به نتایج مطلوبی برسیم.»
او با تاکید بر اینکه میزان تولید صنعت داروسازی ما بیشتر از ظرفیت کشور است، افزود: «وقتی به موضوع صادرات می‌پردازیم این موضوع کاملاً مشهود است. تا زمانی که داروهای ما به صورت قاچاق و به یک سوم قیمت در داروخانه‌های افغانستان وجود داشته باشد، تاجران این کشور حاضر به خرید دارو و واردات آن از طریق قانونی نیستند و نمی‌توانیم صادراتی به آن کشور داشته باشیم. در واقع آن بخش از تولیدات داخلی که بیش از نیاز داخل است، معمولاً قاچاق می‌شود.»
دکتر برندگی در مورد قیمت‌گذاری دارو گفت حتی یک قلم از مواد مورد استفاده در تولید دارو در کنترل ما نیست و به همین دلیل نمی‌توانیم قیمت آن را کنترل کنیم. او در ادامه افزود: «ما باید به فکر توسعه بازار باشیم ساختار کشور طوری است همه برای واردات پیش‌قدم هستند ولی درمورد صادرات شرایط برعکس است و همه مانع هستند؛ مثلا صادرات الکل و ماسک به دلیل نیاز کشور ممنوع شده ولی در حال حاضر بازار اشباع شده و محصولات روی دست تولیدکننده مانده است. سندیکا باید به این موضوع ورود و با کمیته کرونا مذاکره کند تا بتوانم صادرات داشته باشیم چون تا وقتی صادرات نداشته باشیم، نمی‌توانیم صنعت را توسعه دهیم.»
نظارت بر توزیع دارو، روشی برای کنترل تسهیلات و جوایز
دکتر پویا فرهت؛ مدیرعامل هلدینگ تی‌پی‌کو ضمن تشکر از هیات‌مدیره سندیکا برای پیگیری‌های مداوم در زمینه تسهیلات و جوایز دارویی گفت: «باید تسهیلات و جوایز به طور کامل برداشته و شرایط برای تمامی شرکت‌ها مساوی شود، صاحبان داروخانه‌ها خیلی از پخش‌های کوچک را به داروخانه خود راه نمی‌دهند زیرا می‌دانند شرایط یکسان است و فرقی نمی‌کند که از کدام شرکت پخش خرید کنند و با چند پخش کار و داروی مورد نیاز خود را تأمین کنند؛ به همین دلیل در این بخش دو اتفاق می‌افتد که یکی ورشکستگی بسیاری از پخش‌های خصوصی و دیگری ورشکستی تعدادی از کارخانه‌های کوچک است. به نظر من تنها راه باقی‌مانده سهمیه‌بندی داروست و اگر قرار بر اجرای این روش باشد، الان زمان خوبی است چون تعداد اقلامی که جایزه داده می‌شود محدود و بین 30 تا 50 قلم است.»
او با اشاره به اینکه سازمان غذا و دارو ادعا می‌کند شرکت‌ها سوددهی دارند ولی همیشه در حال شکایت هستند افزود: متأسفانه سازمان توجه نمی‌کند که سود شرکت‌ها بر اساس ریال حساب می‌شود ولی هزینه آن‌ها بر اساس دلار است. ما با هزینه‌ای که الان یک قطعه از یک دستگاه را می‌خریم قبلا خود آن دستگاه را می‌خریدیم، یعنی در حال حاضر قیمت یک صدم دستگاه با خود دستگاه برابر است. متاسفانه به این وضعیت توجهی نمی‌شود و شاید هم دلیل آن بی‌اطلاع باشد.
دکتر وحید محلاتی؛ مدیرعامل داروپخش صحبت خود را با اشاره به اطلاعات آمارنامه دارویی کشور در سال 97 آغاز کرد که بر اساس آن میزان مصرف عددی داروی تولیدی کشور 40 میلیارد بوده است و در سال 98 با اینکه آمارنامه اعلام نشده است می‌دانیم شرکت‌ها حدوداً 25 درصد رشد تعدادی فروش داشتند که معادل 50 میلیارد عدد است. در شش ماهه اول امسال نیز رشد فروش داشته‌ایم که می‌توان گفت حداقل 10 درصد بوده است، بررسی این ارقام و آمار نشان می‌دهد حدوداً بین 10 تا 15 میلیارد عدد دارو در سال قاچاق می‌شود که بالای 25 درصد داروی کشور است.
او درمورد انواع بازار در کشور گفت: «ما چهار نوع بازار داریم، اولی بازار انحصار کامل است که قیمت‌گذاری و عرضه و تقاضا در اختیار یک نفر است، دومی بازار انحصار ناقص است که دو تا سه تأمین‌کننده وجود دارد، این بازار تعاملی است و میزان عرضه آن نزدیک به بازار است، سومی بازار رقابت ناقص است که مانند بازار انحصار ناقص به صورت تعاملی پیش می‌رود. چهارمی بازار رقابت کامل است و تعداد مشتریان و تأمین‌کنندگان به حدی زیاد است که ورود و خروج یکی از آن‌ها تفاوت زیادی ایجاد نمی‌کند.»
لزوم موافقت اعضای سندیکا با سیاست‌های کمیته
دکتر علی مهرآمیزی عضو هیات‌مدیره سندیکا از برگزاری جلسه در کمیته کنترل بازار سندیکا و جمع‌بندی موضوعات مطرح شده در این کمیته خبر داد و گفت: «یکی از موضوعات بحث شده این بود که اعضای سندیکا سیاست‌های مطرح در کمیته قبول داشته باشند و از آن دفاع کنند. ما باید برای بازار غیرمتعارف تعریف داشته باشیم و با آن شاخص پیش برویم، اگر شرکتی بر این اساس غیرمتعارف عمل کرد، با مدیران آن جلسه‌ای گذاشته شود و اگر قرار شد با سیستم قدرت و قوه قهریه استفاده کنیم، هیات مدیره سندیکا تصمیم بگیرد.»
دکتر عبده زاده رییس هیات‌مدیره سندیکا در پایان جلسه تاکید کرد: حفظ و توسعه داشته‌های صنعت باید برای همه مهم باشد و اجازه ندهیم این سرمایه ملی با جایزه، تخفیف و فروش غیرمتعارف از دست برود. باید دست‌به‌دست هم دهیم و کاری کنیم تا صنعت داروسازی توسعه یابد.