دکتر فرزاد کبارفر، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو کمیته پزشکی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ، در دومین روز از ششمین همایش مکملهای غذایی و رژیمی سخنرانی تحت عنوان «نحوه کنترل کیفی مکملهای ورزشی» داشت.
دکتر فرزاد کبارفر، با بیان اینکه عمده ترکیباتی که در مکملها وجود دارد آنابولیکها هستند و میتوانند روی لیبل –اسامیشان- درج شود و یا نشود؛ گفت: این یکی از موضوعاتی است که موجب مثبت شدن تست دوپینگ ورزشکاران میشود اما همچنین میتواند دستاویزی برای آن دسته از ورزشکارانی باشد که خطایی به عمد کردهاند، تست دوپینگشان مثبت شده و میخواهند این اقدامشان را گردن مکمل بیاندازند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه گاهی بر روی شناسنامه مکمل نشانی از ماده ممنوعه نبوده اما مکملها آلوده هستند؛ عنوان داشت: یکی از مشکلات اساسی، درج نشدن ترکیبات موجود در مکمل است که میتواند ورزشکاران را دوپینگی کند. ورزشکاری که روی بسته مکمل نام 200 ترکیب مجاز را میخواند اما از دویست و یکمین که نام آن روی لیبل نیامده بیخبر است و همین عامل موجب دوپینگی شدن او میشود.
دوز مصرفی میتواند ورزشکار را دوپینگی کند
عضو کمیته پزشکی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ، میزان دوز مصرفی یک مکمل را از دیگر عواملی دانست که میتواند یک فرد را دوپینگی کند. وی توضیح داد: برخی ورزشکاران به میزانی از یک مکمل استفاده میکنند که دوز مصرفی باعث دوپینگی شدنشان میشود و نه مکملی که استفاده کردهاند. همچنین ترکیبات گسترده مورد استفاده در مکمل هم باعث شده تا سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ در این قضیه ورود نکند؛ چراکه هر روز یکسری ترکیبات جدید به مکملها اضافه میشود و نمیتواند همه را تحت کنترل خود داشته باشد.
دکتر فرزاد کبارفر، همچنین به مکملهایی اشاره کرد که در کارگاههای زیرزمینی ساخته میشوند و در بستهبندیهای کاملا مشابه نمونه اصل قرار میگیرند و شناختشان مشکل است اما میتوان با بررسی شناسنامه آنها به اصل یا غیراصل بودنشان پیبرد.
وی همچنین به ساز و کار مکملهایی اشاره کرد که ترکیبات ممنوعه دارند و تنها زمانی مشخص میشود که فرد مصرف کرده باشد و مورد تست دوپینگ قرار بگیرد. این ترکیبات در آزمایشگاه که مورد بررسی قرار میگیرند، عامل ممنوعه را نشان نمیدهند.
تغییر اسم ترکیبات ممنوعه
دکتر کبارفر از آلودگی و تست مثبت دوپینگ سه ورزشکار با مکملهایی که سیبوترامین داشتهاند، خبر داد و اضافه کرد: سیبوترامین که برای ضد چاقی استفاده میشود، یکی از ترکیباتی است که ممنوعه است چراکه موجب هیجانزدگی ورزشکار و تغییر عملکردش میشود.
عضو کمیته پزشکی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ،تغییر اسم ترکیبات ممنوعه روی لیبل را یکی دیگر از شگردهای برخی شرکتهای ساخت مکمل (غیرقانونی) برشمرد که با به اشتباه انداختن ورزشکار باعث مثبت شدن تست دوپینگ او میشوند.
وی اضافه کرد: اینکه انتظار داشته باشیم یک ورزشکار بتواند اسامی را باهم تطبیق دهد انتظار بیجایی است و تنها یک شیمیست در یک آزمایشگاه تخصصی است که میتواند چنین مواردی را تشخیص بدهد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به ترکیباتی هم اشاره کرد که به تازگی تهیه شدهاند و نه تنها سلامت فرد را به خطر میاندازند که رقابت را از حالت عادلانه خارج میکنند.
کافئین در لیست مانیتورینگ
دکتر کبارفر گفت: ترکیبات افزایش انرژی مثل کافئین، جزء لیست ممنوعه نیستند اما در لیست مانیتورینگ قرار دارند و اگر از یک حدی بالاتر باشند، دوپینگ به حساب میآیند. حتی دیده شده برخی افراد پودر خالص کافئین را استفاده میکنند که یک قاشق چایخوری از آن معادل 28 فنجان قهوه است و اثری چون نوشابههای انرژی زا دارد و موجب اثرات شدید قلبی و عروقی در فرد میشود؛ حتی اگر سابقه بیماری داشته باشند؛ میتواند مرگ خاموش را برای فرد رقم بزند.
ورزشکار مسئول همه اتفاقها است
عضو کمیته پزشکی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ، با بیان اینکه کارخانهها موظف هستند، ترکیبات و مواد تشکیلدهنده مکملهایی را که روی لیبل میآورند، اثبات کنند؛ گفت: این موضوع در حالیست که آنها وضیفهای ندارند تا برای سازمان نظارتی اثبات کنند، مواد ممنوعه در مکمل ندارند و این موضوع در حال حاضر اختیاری است و توسط آزمایشگاه کنترل دوپینگ، انجام میگیرد.
وی در پایان ضمن طرح این سوال که "راه حل ریگولیشن و تنظیم چیست؟" گفت: پاسخ میتواند ماًیوس کننده باشد چراکه راه حل صد در صدی وجود ندارد و ورزشکار مسئول همه اتفاقهایی است که برایاش رخ میدهد و میتواند تست دوپینگ او را مثبت کند.