ستاری: تجاری‌سازی محصولات جدید زیستی به کاهش ۴۰۰ میلیون دلاری ارز از کشور کمک می‌کند

 این محصولات با حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، علی آقامحمدی رییس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری، کامبیز بازرگان رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نبی‌الله خون‌میرزایی رییس سازمان شیلات و علی‌صفر ماکن‌علی رییس سازمان دامپزشکی رونمایی شد.

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این مراسم، با اشاره به اینکه ایران در زمینه زیست‌فناوری انسانی کشوری صاحب برند است، گفت: ما شرکت‌های داروسازی بزرگی در ایران داریم و در زمینه زیست‌فناوری انسانی توسعه یافته‌ایم. اما در حوزه زیست‌فناوری دام، طیور و آبزیان و گیاهی هنوز راه نرفته زیاد است.

ستاری افزود: البته در ۲ سال اخیر اتفاقات خوبی در زمینه تولید محصولات زیستی دامی، طیور و آبزیان در کشور رخ داده که نتیجه فعالیت فناوران و متخصصان داخلی است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین بیان کرد: تولید این ۹ محصول و تجاری‌سازی آنها در نهایت برای کشور ۴۰۰ میلیون دلار کاهش ارزبری به همراه دارد. به شرطی که شرایط برای ورود این محصولات به بازار را به خوبی فراهم کنیم.

وی با بیان اینکه بیشترین ضربه کشور از تحریم ها در صنایعی مشهود است که تعداد شرکت های دانش بنیان کم است، گفت: ایران با کمک شرکت های دانش بنیان و خلاق می تواند از پس تحریم ها برآید. یکی از صنایعی که با تحریم ها دست به گریبان است، صنعت کشاورزی و حوزه امنیت غذایی است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به اینکه ورود بخش خصوصی به این حوزه ها ضروری است، ادامه داد: حوزه دام، طیور و آبزیان پیش از این در انحصار بخش دولتی بود؛ اما امروز بخش خصوصی هم به این حوزه ورود کرده است.

توسعه بازار محصولات نیازمند هم‌افزایی همه دستگاه‌های ذیربط است

همچنین در این مراسم، مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با اشاره به برنامه ستاد برای توسعه امنیت غذایی در کشور، بیان کرد: برای این کار نیاز داشتیم که زنجیره این زیست بوم را شناسایی و تکمیل کنیم. تاکنون ۳۶۰ میلیارد تومان هم از اعتبارات معاونت علمی و فناوری برای این کار اختصاص یافته است.

وی افزود: رونمایی از ۹ محصول امروز، بخش کوچکی از ۱۶۰ طرحی است که برای ارتقای امنیت غذایی در کشور در دست اجرا است و تلاش می کنیم همه این طرح ها را به زودی رونمایی کنیم. نقش معاونت علمی و فناوری در این کار توسعه فناوری و اثبات کارایی آن در کشور است. اما نیاز به حضور بخش خصوصی داریم تا این طرح‌ها به نتیجه مطلوب برسد.

قانعی همچنین گفت: همه طرح‌ها با هم‌افزایی و همکاری نهادهای ذیربط اجرایی شده است تا بازار این محصولات تضمین شود. باید همه نهادها در کنار هم قرار گیرند و در کنار یکدیگر بایستند تا جهش تولید اتفاق بیفتد.

۹ محصول حوزه امنیت غذایی و واکسن رونمایی شد؛

۱.روغـن کاملینا

روغـن کاملینـا نخستین بار در کشور توسط یکی از شرکتها تولید شده است. این محصول غیـر از مصـرف خوراکـی در زمینـه تولیـد سـوخت هـای زیسـتی و صنایـع آرایشـی و بهداشـتی کاربـرد فـراوان دارد. کاملینا خواص بسیار زیادی دارد و از این جهت یک گیاه کاملا منحصر به فرد به شمار می رود، از جمله این خواص می توان به تغذیه، سلامت و بهداشت، صنعت سوخت، صنایع صمغ و انواع واکس ها و صنعت تغذیه طیور و ماهی اشاره کرد.

 ۲.تولید بز سانن و و مورسیا از طریق شبیه‌سازی

در این مراسم از توانمندی یک شرکت دانش بنیان برای تولید ۲ هزار راس بز سانن و و مورسیا از طریق شبیه سازی و دو رگه گیری و تولید جنین با روش IVF رونمایی شد.

یکی از مشکلات موجود در صنعت دامپروری مخصوصا در دام سبک کشور، پایین بودن توان ژنتیکی دام‌های بومی و بهـره اقتصادی این دام‌ها است کـه نگهداری آنها به صورت صنعتی را مقرون به صرفه نمی کند. لذا این مجموعه با توجه به داشتن دانش فنی شبیه‌سـازی و امکان اسـتفاده از آن در تولید دام‌های دارای توان ژنتیکـی بالا بـه خصوص با توجه به واردات دام‌های با توان ژنتیکی بالا از این دانش فنی ایجاد شده در حوزه اصلاح نژاد در دام استفاده کرده است.

با توجه به اینکه در حال حاضر در این زمینه دام زنده حاصل از زاد و ولد طبیعی به کشور وارد می‌شود، عملا نمونه مشابه خارجی که حاصل از انتقال جنین شبیه‌سازی شده باشد، وجود ندارد؛ اما قطعا قیمت تمام شده دام حاصل از این فناوری حداقل یک سوم قیمت دام‌های وارداتی خواهـد بود.

 ۳.مکمل های دام و طیور

یک شرکت دانش بنیان هم با تولید ۵ مکمل، کنسانتره و افزودنی‌های خوراک دام و طیور و تولید توکسین بایندر، محرک رشد گیاهی و بلوس کلسیم در این رونمایی حضور داشت. صنعـت دام و طیور با گردش مالی سالانه بالغ بر ۱۵۰ هزار میلیارد تومان یکی از صنایع مهم در امنیت غذایی کشور است.

بخش عمده ای از افزودنی های مورد استفاده در این صنعت شامل مکمل‌های ویتامینی، آنزیم ها، توکسین بایندر، محرک های رشد جایگزین آنتی بیوتیک، اسیدهای آمینه عبوری و غیره وارداتی است و ارزبری بالایی دارند. لذا، تلاش برای کاهش واردات می تواند در شرایط تحریم سبب توسعه صنعت و اشتغالزایی شود.

 ۴.احیای باغات کشور

یکی دیگر از شرکتهای دانش بنیان مجموعه‌ای است که از پایه های رویشی کشت بافتی ارقام گلابی، گیلاس، آلبالو، هلو، شلیل، زردآلو، آلو و بادام به احیای باغات در یک هزار هکتار اقدام کرده است.

باغداری کشور از کمبود عملکرد و گسـترش بیماری‌ها به دلیل نبود نهاده‌های ژنتیکـی اسـتاندارد و عملیـات ضعیف و غیـر علمـی باغـداری رنـج می‌بـرد. یکـی از راه حل هـای اساسـی برای تضمین سرمایه گذاری باغداری در کشور، فراهم کردن زمینه های تولید و عرضه نهال گواهی شده و ایجاد برندهای تجـاری و شناسـنامه دار در تولیـد نهـال اسـت. پایـه و اسـاس ایجــاد باغ هــای اقتصــادی و تجــاری اســتفاده از نهــال سالم، اصیـل و استاندارد بـا بهره‌بـرداری بهینـه از منابـع پایـه آب، خاک و نیروی انسـانی است.

در حال حاضر بیش از ۷۰ میلیون نهال در کشـور تولید می شـود که کمتر از ۵ درصد آن نهال رویشـی است. امید اسـت بـا اسـتفاده از برنامـه هـای ترویجـی در میـان مـدت بیـش از ۵۰ درصـد نهـال هـای تولیـدی بـا پایـه هـای رویشـی جایگزیـن شـود. لذا پتانسـیل تولید و کشـت بیش از ۳۰ میلیون نهال با اسـتفاده از روش های رویشـی بویژه کشـت بافت در کشـور وجود دارد.

۵.اسفنج های پروژسترون

یک شرکت دانش بنیان نیز در این مراسم از محصول تولید اسفنج های پروژسترون برای هم زمان سازی فحلی دام خود رونمایی کرد.

مدیریـت نامناسـب در گلـه هـای گوسـفند و بـز از نظـر زمـان بنـدی زایـش هـا وجـود داشـت کـه ایـن امـر باعـث مـی شـد در تمـام سـال بـره یـا بزغالـه در گلـه باشـد. پراکندگـی زایـش هـا سـایر عملیـات مدیریتـی ماننـد واکسیناسـیون، پـروار بنـدی و … را دچـار اشـکال کـرده و مانـع از بهـره وری کامـل از پتانسـیل گلـه مـی شـد. عـلاوه بـر آن وجـود بـره و بزغالـه در تمـام سـال همـراه مـادر باعـث افزایـش فشـار بـر مراتـع شـده وتخریـب آنهـا را افزایـش مـی داد.

همزمان سـازی فحلـی به عنـوان یکـی از ابزارهای مدیریتی موجـب مـی شـود تـا زایـش هـا در یـک بـازه زمانـی متمرکـز شـود و ایـن امـر در آینـده اعمال سـایر ابزارهای مدیریتی را تسـهیل می کنـد. از سـوی دیگـر بـه دلیـل اعمـال تحریـم هـا، محدودیـت بسـیاری در واردات اسـفنج پروژسـترونی بوجـود آمـد و آنچـه در بـازار موجـود اسـت نیـز قیمـت بسـیار بالایـی دارد. به همین دلیل این شرکت فناور با ورود به این حوزه اقدام به تولید اسفنج های پروژسترون برای هم زمان سازی فحلی دام کرد.

بـا محاسـبه مبتنـی بـر گـزارش مرکـز اصلاح نـژاد کشـور مبنـی بـر ظرفیـت حداقل مصرف سـه میلیون قطعـه در سـال و قیمت هر قطعـه محصـول خارجـی معـادل ۲ دلار معـادل پنجـاه هـزار تومـان و سـالیانه ۶ میلیـون دلار ارز برای تامین این محصـول از کشـور خـارج می شود.

 ۶.آنزیم‌های صنایع غذایی

یکی دیگراز شرکتهای دانش بنیان هم با تولید صنعتی آنزیم‌های صنایع غذایی در این رونمایی حضور داشت. در ایـران آردهــای داخلــی دچــار کمبود و ضعف در زمینه ویتامین ها، آنزیم ها و پروتئین ها است، از این رو برای تهیه نان هایی با کیفیت مطلوب و همچنین نان های حجیم و نیمه حجیم نیاز به اسـتفاده از بهبود دهنده هـا داریـم. در حال حاضر تنهـا ۳۰ درصد گندم های تولیدی کشـور دارای کیفیت خوب هسـتند، ۴۰ درصد متوسـط و ۳۰ درصد آن هـا ضعیـف است.

بــا توجــه بــه سیاســت کشــور در زمینــه خودکفایــی در تولیــد محصول استراتژیک گندم و همچنین کیفیت نامناسب گندم های ایران به دلیل شـرایط جوی، این شـرکت با هـدف افزایـش کیفیـت محصـولات آردی، کاهـش دور ریـز نـان، جایگزینی مواد شیمیایی و سرطانزا در این محصولات، افزایش سلامت مصرف کننده و کاهش خروج ارز برای واردات آنزیم، تصمیم به تولید آنزیم های مورد استفاده در صنعت آرد و نان گرفت و این محصولات را تولید کرد. این محصولات با ۹۰ درصد دانش فنی داخلی به تولید رسیده است.

 ۷.واکسنی برای درمان آبزیان

یک شرکت دانش بنیان هم در این مراسم از واکسن استرپتوکوکوزیس/ لاکتو کوکوزیس تولیدی خود رونمایی کرد.

گسـترش مزارع تولید آبزیان در سـطح جامعه موجب بروز بیماری ها شـد. بروز بیماری ها به دو روش باید کنترل شـود. با اسـتفاده از روش هـای درمانـی کـه عوارضـی بـه دنبـال خواهنـد داشـت و جامعـه و محیـط زیسـت از آن متاثـر خواهنـد شـد، یـا روش هـای پیشـگیرانه ای مانند اسـتفاده از واکسـن ها که کمترین عوارض را دارند. این مجموعه درصدد توسعه روش های پاک و پذیرفته شده بین المللی برای مبارزه با بیماری های آبزیان است. بر همین اساس نیز با اتکا به دانش بومی اقدام به تولید واکسن استرپتوکوکوزیس/ لاکتو کوکوزیس کرد. اگر جامعه مصرف پیش بینی شـده از این واکسـن را بطور کامل جذب کند، معادل یک میلیون و ۸۰۰ هزار دلار صرفه جویی ارزی به دنبال خواهد داشـت.

۸.کنترل بیولوژیک آفات گلخانه‌ای

یک شرکت دانش بنیان دیگر هم به حوزه بومی سازی دانش فنی پرورش و تولید تجاری عوامل بیولوژیک مؤثر در کنترل آفات گلخانه ای در ایران ورود کرده است. از زمان شروع تحریم‌ها بازار برای تامین این مواد با خلا روبرو شد. این مجموعه با درک این نیاز، به حوزه تولید عوامل بیولوژیک مؤثر در کنترل آفات گلخانه ای ورود کرد تا بتواند مانع خروج ۳ میلیون یورو ارز از کشور شود.

ایجاد اشتغال حداقل برای یک هزار نیروی تحصیل کرده بخش کشاورزی، خودکفایی کشور در زمینه تولید محصول سالم، بومـی شـدن دانـش تولیـد محصـول سـالم در کشـور، جلوگیری زیاد از مصرف آب و تولید محصول مبتنی بر دانش های نوین از جمله مزایای استفاده از این محصول است.

۹.واکسن اکتیمای مسری

یکی دیگر از شرکتهای دانش بنیان هم مجموعه دیگری بود که در این مراسم با محصول واکسن اکتیمای مسری حضور یافت. بیماری های عفونی و واگیردار دامی به لحاظ شـدت خسـارات اقتصــادی یکــی از موانــع اصلــی در تامیــن بهداشــت و تولیــد فرآورده های دامی محسـوب می شـوند که عدم واکسیناسـون سـبب کاهـش تولیـد دام شـده کـه نقـش اساسـی در تجـارت تولیــد دام و فــرآورده هــای خــام را دارد.

به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، وجــود تیــپ هــای مختلـف از بیمـاری هـای نشـخوارکنندگان کوچـک و سـایر دام هـای حسـاس، این شـرکت را بـر آن داشـت تـا بـا تولید واکسـن هـای دامـی نیـاز کشـور را تامیـن کنـد و از ارزبـری هـای کلان در ایـن زمینـه در کشـور جلوگیـری کنـد. واکسـن اکتیمـا بـا سـویه لـوکال بـا اسـتفاده از بـه روزتریـن تکنولـوژی دنیا همراه بـا اپلیکاتـور اختصاصـی بـرای حفـظ شـرایط اسـپتیک و ایجـاد ایمنـی بالاتـر یکـی از محصـولات ایـن شـرکت است.