قیمت‌گذاری واقعی دارو با انتقال ارز به بیمه‌ها
مدت زیادی است کارشناسان اقتصادی موضوع آزادسازی قیمت ارز را مطرح می‌کنند و حتی برخی از کارشناسان چند نرخی کردن ارز را از بزرگ‌ترین اشتباهات دولت حسن روحانی می‌دانند. در هر حال این سیستم چندنرخی همچنان در نظام ارزی کشور برقرار است و مشکلات مختلفی را برای فعالان نظام اقتصادی از جمله تولیدکنندگان دارو ایجاد کرده است. در هفته‌های گذشته سامان‌دهی این وضعیت در حوزه تولید دارو که با این سیستم دچار مشکلات و زیان‌دهی فراوانی شده، دوباره سوژه داغ رسانه‌های حوزه سلامت شده است. سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران نیز درمورد ادامه وضعیت فعلی، امکان ورشکستگی کارخانه‌ها و ایجاد بحران در صنایع دارویی کشور هشدار داده است. اما موضع رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این مورد چیست؟!
حسینعلی شهریاری؛ رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با پایگاه خبری غذا و دارو، با اشاره به این‌که آزادسازی و تک‌نرخی کردن قیمت ارز یکی از راه‌های سامان‌دهی وضعیت تولید دارو و جلوگیری از زیان‌دهی شرکت‌های داروسازی‌ست، در این مورد گفت:«می‌توانیم با آزادسازی و تک‌نرخی کردن قیمت ارز و دادن اختیار قیمت‌گذاری صحیح به شرکت‌های تولیدکننده، قیمت داروها را در بازار داخلی واقعی کنیم. در مقابل یارانه‌ای که تا کنون به واردات ماده موثره اولیه دارو تخصیص می‌یافت، در اختیار شرکت‌های بیمه قرار گیرد تا با اختصاص آن به هزینه داروهای بیماران، میزان پرداختی از جیب مردم در این مورد کاسته شود.»
دکتر شهریاری درباره مزایای پیش گرفتن این روش در نظام سلامت و اقتصاد دارو خاطرنشان کرد: «با اتخاذ چنین تصمیمی می‌توان انتظار داشت شرکت‌های تولیدکننده دارو در داخل کشور بتوانند با قیمت‌گذاری واقعی، از خطر زیان مالی و ورشکستگی رهایی پیدا کنند و در عین حال با اختصاص یارانه به مصرف‌کننده، جلوی قاچاق معکوس دارو از کشور -که با وضعیت موجود برای سوداگران و سودجویان دارای صرفه اقتصادی است- گرفته می‌شود.»
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: «ما باید به این سمت برویم که شرکت‌های داروسازی، با نظارت نهادهای مسئول محصولات خود را با قیمت واقعی که برای تولیدکننده مقرون به صرفه باشد، ارائه بدهند. در مقابل بیمه‌ها را تقویت کنیم که مابه‌التفاوت قیمت دارو از طریق بیمه و اعتبار دفترچه‌ها تامین شود و بار آن بر دوش بیماران نباشد.»
او در این زمینه افزود: «در حال حاضر یکی از مشکلات شرکت‌های داروسازی فعال در حوزه تولید این است که برای واردات ماده موثره داروها ارز ۴۲۰۰ تومانی در اختیارشان قرار می‌گیرد اما سایر هزینه‌های آن‌ها با ارز آزاد محاسبه می‌شود. در صورتی که تبدیل این مواد اولیه به داروهای نهایی، خرید تجهیزات، بسته‌بندی‌ها، پوکه‌ها، ویال‌ها و بسیاری از مواردی که در فرآیند تولید دارو لازم است، در برگیرنده هزینه‌هایی‌ست که در حال حاضر به سختی و با ارز آزاد تهیه می‌شود و بر قیمت تمام‌شده دارو تاثیر به‌سزایی می‌گذارد. در نتیجه نادیده گرفتن این هزینه‌ها و قیمت‌گذاری‌های فعلی، برای محصولات نهایی و داروها، در نهایت به زیان مالی شرکت‌های تولیدی خواهد بود و احتمال دارد به ورشکستگی آن‌ها بیانجامد.»
دکتر شهریاری در عین حال به مشکلاتی که ممکن است این تصمیم برای نظام سلامت کشور پدید بیاورد اشاره و تصریح کرد: «راهکار آزادسازی قیمت ارز برای واردات دارو و قرار دادن این منابع در اختیار بیمه می‌تواند مشکلاتی را نیز در پی داشته باشد. تجربیات گذشته نشان داده است وقتی اقدامی این‌چنینی انجام می‌شود و منابع آن برای واگذاری به بیمه در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار می‌گیرد، ممکن است این سازمان منابع مالیاتی را که از این طریق به دست می‌آورد، به بیمه‌ها اختصاص ندهد.»
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در توضیح این مساله گفت: «این سابقه وجود داشته که وقتی دولت مشکل دارد و منابعی به این شکل را به دست می‌آورد، آن‌را صرف مواردی می‌کند که به نظرش اضطرار در آن‌ها بیشتر است و حوزه دارو برای اختصاص یارانه‌های دارویی فراموش می‌شود.»
دکتر شهریاری درمورد عملکرد بیمه‌ها نیز در این زمینه خاطرنشان کرد: «در عین حال ممکن است برای اجرای چنین طرحی در بیمه‌ها با مشکل مواجه شویم. متاسفانه قیمت برخی از داروها مثل بعضی از داروهای بیماران خاص، داروهای بیماران سرطانی و داروهای بیماران قلبی و عروقی به شدت افزایش پیدا کرده و به چندین برابر رسیده است. در حال حاضر بیمه‌های ما داروها را به‌طور کامل و کافی پوشش نمی‌دهند و حتی بسیاری از داروهای مورد نیاز بیماران مبتلا به دیابت تحت پوشش بیمه‌ها نیست و مردم در این زمینه مشکلات جدی دارند.»
او درمورد عملکرد سازمان‌های بیمه‌گر تاکید کرد متاسفانه در این زمینه شرکت‌های نیز بیمه‌ای کارآمد نیستند که بتوانند خود خلق منابع کنند و بیشتر صندوق‌هایی هستند که از یک سو در آن پول تزریق می‌شود و از سوی دیگر این پول‌ها را تقسیم می‌کنند.
شهریاری با جمع‌بندی موارد ذکر شده درمورد چالش ارز تخصیصی و قیمت نهایی دارو را این‌طور جمع‌بندی کرد: «اگر منابع مالی به درستی در اختیار بیمه‌ها قرار گیرد و بیمه‌ها آن‌را درست توزیع کنند تا هزینه‌های بیماران و پرداخت از جیب آن‌ها کاهش پیدا کند، اتفاق خوبی برای صنایع دارویی کشور خواهد بود اما اگر این کار به درستی انجام نشود، وضعیت ما از آن‌چه امروز با آن مواجه هستیم بدتر خواهد شد.»
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در پایان درمورد ورود مجلس و کمیسیون بهداشت به این موضوع گفت: «از آن‌جا که این مسائل بار مالی به همراه دارد، فعلا امکان طرح آن در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس وجود ندارد ولی می‌توان هنگام بررسی بودجه سال آینده در این زمینه کارهای بیشتری انجام داد.»