Page 61 - آذر و دی 1397

اه نآ نیرتمهم هک هدش هداد صیخشت مسیتا هب نایلاتبم رد یرتیمسنارتورون یراجنهان نیدنچ .دماجنیب مسیتا فیط للاتخا زا ییاه لکش
ۀیرظن .دراد تیاکح دشر یاهروتکاف شهاک زا یخرب و دشر یاه نومروه شیازفا زا مه اه هتفای یخرب .تسا نینوتورس ینوخ حطس شیازفا
لوحت رد للاتخا ،هیرظن نیا قباطم .تسا یا هنیآ یاه نورون متسیس ۀیرظن ،تسا حرطم مسیتا رد یتخانش بصع تلاکشم باب رد هک یرگید
ۀتفای .ددرگ یم رجنم یعامتجا و یطابترا تلااکشا ندمآ دیدپ هب تیاهن رد و دماجنا یم دیلقت ییاناوت رد لاکشا هب ،یا هنیآ یاه نورون متسیس
یفطاع یاه شزادرپ رد ریگرد یبصع یاه هکبش تاطابترا هب تسا هدش لصاح مسیتا هب لاتبم ناکدوک یبصع متسیس تاعلاطم رد هک یرگید
یوگلا ،مسیتا فیط للاتخا هب نایلاتبم زا یزغم یرادربریوصت رد هراب نیا رد هعلاطم نیرتدیدج رد ،لاثم روط هب .دوش یم طوبرم یعامتجا و
.)5(تسا رشق زا شخب نیا درکلمع یعیبط یوگلا زا توافتم هک دش هدهاشم تیلوگنیس رشق رد اه لانگیس زا یصاخ

مسیتا فیط تلالاتخا میلاع و فیرعت
تسا يلوحت يناوتان يعون ،مسیتا .تسا هداد هئارا ریز حرش هب ار مسیتا فیرعت (IDEA) يناوتان ياراد دارفا شزومآ نوناق دیدج ۀیحلاصا
،يناوتان نیا .دیآ یم دیدپ يگلاس 3 زا شیپ ًلاومعم و دراذگ یم ریثأت يعامتجا لماعت و يملاکریغ و يملاک طابترا رد يریگمشچ روط هب هک
ربارب رد تمواقم ،یا هشیلک تاکرح و يرارکت یاه تیلاعف :لماش نآ یاه یگژیو رگید و دراذگ یم يفنم ریثأت کدوک يلیصحت درکلمع رد
کدوک يلیصحت درکلمع رگا هک تسا نیا هتکن .تسا )5(يعیبطریغ يسح یاه هبرجت و هرمزور يگدنز يداع لاور رد رییغت ای طیحم تارییغت
موردنس ،رگرپسآ للاتخا ،مسیتا هب هزورما ؛دیدج فیراعت رد اما ؛دوش یمن هدافتسا مسیتا حلاطصا زا ،دشاب هدید بیسآ يناجیه يگتفشآ لیلد هب
دوش یم هتفگ مسیتا فیط تلالاتخا ،تسا هدشن صخشم رگید یا هنوگ هب هک يلوحت ریگارف للاتخا و يکدوک نارود هدنشاپورف للاتخا ،تر
یاه تیلاعف و قئلاع ،اهراتفر دوجو ،يعامتجا طابترا رد صقن دننام يلصا تایصوصخ زا ناکدوک نیا يمامت ،فیرعت رد هک تسا نیا روظنم و
عوضوم نیا هب ،روکذم فیرعت رد »فیط« حاطصا ندش هدوزفا .دنرب یم جنر يملاک یاه تراهم رد صقن زین و يرارکت و دودحم ،یا هشیلک
.)6( دنتسه ریغتم رایسب یمیوقت نس و يلوحت حطس ،اه نآ تدش هب هتسب للاتخا نیا میلاع هک دراد هراشا

(DSM-5) یناور تلالاتخا یرامآ و یصیخشت یامنهار مجنپ ةخسن قبط مسیتا فیط للاتخا میلاع
ناشن ریز یاهرایعم ار عوضوم نیا و دراد لکشم یعامتجا لماعت و یعامتجا طابترا رد ،فلتخم یاه تیعقوم رد میاد روط هب درف :فلا
:دنهد یم
نارگید هب ندش کیدزن زا هک تسا راتسویپ کی لباقتم یناجیه- یعامتجا لماعت رد صقن .دراد صقن یناجیه- یعامتجا لباقت رد درف .1
هن شنکاو و دوخ فطاوع و اه ناجیه ،قیلاع نتشاذگ کارتشا هب کدنا ۀقلاع زا ،دوش یم عورش یتبون تبحاصم مدع و یداعریغ تروص هب
نآ رد ندش مدق شیپ و یعامتجا لماعت هب لماک ییانتعا یب هب و دنک یم روبع نارگید فطاوع و اه ناجیه ،قیلاع هب بسانم و دایز نادنچ
.دبای یم همتاخ
کی یملاکریغ یطابترا یاهراتفر رد صقن .دنراد صقن ،دراد ترورض یعامتجا لماعت یارب هک یملاکریغ یطابترا یاهراتفر رد درف .2
ای ،ندب نابز و یمشچ سامت رد یراجنهان زا ،دوش یم عورش یملاکریغ و یملاک یطابترا یاه شور ماغدا رد درف فعض زا هک تسا راتسویپ
.دبای یم همتاخ یندب یاه تسژ ای تروص یناجیه تلااح لماک نادقف هب و دنک یم روبع اه نآ زا هدافتسا و یملاکریغ یاه شور کرد رد صقن
رد یراوشد زا هک تسا راتسویپ کی یدرف نایم طباور ظفح و داجیا رد صقن .دراد صقن یدرف نایم طباور کرد و ظفح ،داجیا رد درف .3
ادیپ تسود و نارگید اب یلیخت یاه یزاب رد یراوشد زا ،دوش یم عورش فلتخم یعامتجا یاه تیعقوم اب نتشاد تقباطم یارب راتفر میظنت
.)درادن هقلاع نارگید هب درف هک دسر یم رظن هب( .دبای یم همتاخ مدرم هب یرهاظ ۀقلاع مدع هب و دنک یم روبع ندرک

:دنهد یم ناشن ار نآ ریز دراوم زا دروم ود لقادح هک یرارکت و دودحم یاه تیلاعف و قیلاع ،اهراتفر زا یا هعومجم :ب
) ایللاوکا ،هداس یا هشیلک تاکرح ًلاثم( دنک یم هدافتسا لکش کی هب هشیمه ایشا زا ای ،دراد یرارکت و یا هشیلک یکیزیف تاکرح درف .1
.)تارابع ای ءایشا زا یرارکت هدافتسا ،(راتفگ رارکت
ناشن تمواقم رییغت لباقم رد تدش هب و دنراد یصاخ بیترت و مظن وا یملاکریغ و یملاک یاهراتفر .تسا نیتور دنبیاپ تدش هب درف .2
یپرد یپ تلااؤس ،یگشیمه یاذغ کی رب یراشفاپ ،یگشیمه ریسم کی رب یراشفاپ ،صاخ بیترت و مظن اب یکیزیف تاکرح : لاثم( دنهد یم
.)تارییغت نیرتکچوک لباقم رد دیدش یتحاران ای یرارکت و
،یلومعمریغ یایشا هب دیدش یگتسبلد ًلاثم( دنتسه یداعریغ هجوت نازیم ای تدش ظاحل زا هک دراد تباث و دودحم رایسب یقیلاع درف .3
.)دهد یمن رییغت لاصا ار شقیلاع ای ،تسا دودحم رایسب درف قیلاع ۀریاد ،یداعریغ تاعوضوم دروم رد ینهذ لاغتشا ای
/ درد هب ًارهاظ درف :لثم( طیحم یسح یاه هبنج یضعب هب یلومعمریغ ۀقلاع ای یسح یاه کرحم لباقم رد یطیرفت ای یطارفا شنکاو .4
،دنک یم سمل ای وب یطارفا روط هب ار ءایشا یضعب ،دهد یم ناشن هنامصخ شنکاو ایشا یاه تفاب ای اهادص یضعب هب ،تسا توافت یب امرس/ امرگ
.)دهد یم ناشن یدیدش رایسب ۀقلاع ناخرچ یایشا ای اهرون یضعب هب

زا یعامتجا یاه مازلا هک دیایب مشچ هب ینامز طقف تسا نکمم دنچره( دنشاب هتشاد روضح یلاسدرخ و یدازون رد دیاب میلاع :ج
.)دننک ناهنپ ار اه نآ تسا هتفرگ دای یگدنز یدعب یاه هرود رد درف هک يیاهدربهار تسا نکمم ای ،دنور یم رتارف درف دودحم یاه ییاناوت

.دننک یم داجیا للاتخا مهم یدرکلمع یاه هنیمز ریاس ای یلغش ،یعامتجا درکلمع رد میلاع :د
.دشاب میلاع نیا یارب یرتهب تلع دناوت یمن یلک یدشر ریخأت ای ینهذ تیلولعم :و

،دنا هدش هتخانش صخشمان ریگارف یدشر للاتخا ای رگرپسآ للاتخا ،کیتسیتا للاتخا هب لاتبم DSM-IV یاهرایعم قبط هک یدارفا :هجوت
یاهرایعم اه نآ میلاع اما ،دنراد دیدش یاه صقن یعامتجا طابترا رد هک یدارفا .دنوش یراذگ صیخشت مسیتا فیط للاتخا هب لاتبم دیاب نونکا
.دنوش هنیاعم یعامتجا طابترا للاتخا یارب دیاب ،دننک یمن هدروآرب ار مسیتا فیط للاتخا یارب مزلا

مسیتا صیخشت
ینهذ دشر حطس و طابترا ،راتفر دیاب کدوک کی رد مسیتا صیخشت یارب .درادن دوجو یکشزپ نومزآ چیه یرامیب نیا صیخشت يارب
59