ایستادگی سازمان غذا و دارو بر حفظ جان بیماران
بالاخره پس از سال‌ها انتظار با توافقی میان وزرای بهداشت و ارتباطات ماجرای دارورسانی آنلاین به سر و سامان رسید. داروخانه‌های آنلاین و پلتفرم‌هایی که مدت‌هاست کارشان را در حوزه دارورسانی آغاز کرده‌اند و بی‌توجه به ابلاغیه‌ها و دستورالعمل‌هایی که دست‌کم سه سالی می‌شود در کش و قوس مقاومت وزارت بهداشت و انجمن داروسازان به نتیجه نمی‌رسیدند، حالا دیگر تحت نظارت قانون درآمده‌اند و دارورسانی آنلاین با امضای دو وزیر به شکل دو قبضه‌ای رسمیت پیدا کرد تا یک‌بار دیگر فناوری و پیشرفت‌های علمی در خدمت بشر بیاید و کار‌ها را راحت‌تر کند. البته که وزارت بهداشت برای این مقابله چراغ سبز نشان می‌داد و سازمان غذا و دارو به صراحت با داروخانه‌های آنلاین مخالف بود، اما این بار هم مثل همیشه زمان ماجرا را حل کرد و ضرورت‌های امروز زندگی و فرار از ترافیک و صرف هزینه و وقت برای رفتن به داروخانه برای خرید اقلام دارویی مورد نیاز بالاخره بعد از چند سال کش و قوس دو وزیر را بر سر میز توافق نشاند.
شرط و شروط سلامت
شرط اصلی وزارت بهداشت در دستورالعمل جدید آن است که تنها داروخانه‌های دارای مجوز رسمی کمیسیون قانونی دانشگاه‌های علوم پزشکی امکان فعالیت در بستر آنلاین را داشته باشند و تمامی مراحل نسخه‌پیچی، مشاوره، بسته‌بندی و ارسال دارو زیر نظر مسئول فنی انجام گیرد. به گفته مهدی پیرصالحی، معاون وزیر و رئیس سازمان غذا و دارو، داروخانه‌های واجد شرایط، شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سلامت و همچنین شرکت‌های حمل فرآورده‌های دارویی باید در سامانه رسمی ثبت‌نام کرده و اهلیت قانونی خود را اثبات کنند. همچنین داروخانه‌ها موظفند اطلاعات کامل نسخه، نوع و قیمت دارو، مشخصات سفارش‌دهنده و زمان تحویل را در سامانه ثبت کرده و فاکتور رسمی ممهور به مهر داروخانه برای بیمار ارسال کنند.
طبق دستورالعمل، فقط شرکت‌های حمل مورد تأیید سازمان غذا و دارو مجاز به جابه‌جایی دارو هستند. همچنین تأکید شده که بسته‌های دارویی باید پلمب‌شده، غیرقابل رؤیت و دارای برچسب هویت گیرنده باشند و در صورت مخدوش بودن پلمب، بسته باید به داروخانه بازگردانده شود. بر اساس این دستورالعمل، حمل دارو‌های یخچالی نیز تنها در شرایط رعایت کامل زنجیره سرد امکان‌پذیر است.
ضرورت تقویت نظارت
در همین رابطه وحید محلاتی، دبیر انجمن شرکت‌های پخش دارو گفت: به نظرم با تقویت نظارت سازمان غذا و دارو بر پلتفرم‌ها دیگر نگرانی ها درخصوص فروش داروها از طریق اینترنت کاسته شده است. زیرا سلامت، کالایی استراتژیک و حساس است که نباید آن را به بازی‌های تجاری واگذار کرد. در چنین شرایطی مسوولیت ارسال دارو با داروخانه‌های معتبر سطح شهر است.
دارورسانی در چهارچوب قانون
دکتر رامین مقدم، مشاور رئیس سازمان غذا و دارو که پیشتر درخصوص عملکرد برخی سکوهای دیجیتال در حوزه دارو هشدار داده بود، حالا درباره این آتش‌بس میان دو وزارتخانه بیان کرد: جدای از بحث سکوهای اینترنتی این نکته را نباید فراموش کرد که فروش دارو به صورت مجازی یا حضوری به عهده داروخانه‌ها است. بنابراین بحثی به عنوان فروش اینترنتی دارو وجود ندارد. حالا پس از مدت‌ها توافقنامه‌ای میان دو وزارتخانه به اجماع رسیده است. حالا در قدم بعدی زیرساخت فنی که مدنظر سازمان غذا و دارو است، باید ارزیابی شود. چرا که با ایجاد این توافقنامه پلتفرم‌ها دیگر به صورت خودسر نمی‌توانند، دارو را اینترنتی به فروش برسانند. آنها باید تحت قانونی که پیش‌بینی شده و زیر نظر سازمان غذا و دارو ارائه دهند.
وی افزود: ضابطه‌ها را ماه‌ها پیش اعلام کرده بودیم، از ۱۱ اسفند ضوابط رسمی سازمان برای فعالیت در حوزه دارورسانی ابلاغ شد اما بسیاری از سکوها حاضر به تمکین نبودند. تا اینکه حالا به صورت الزام در آمده است. این ضابطه‌ها شامل چندین موارد است، یکی اینکه ذیل قواعد تنظیم‌گری، وقتی پزشکی نسخه‌ای می‌نویسد باید قواعد و مقرراتی را رعایت کند، معمولا به آن قواعد بیمه‌ای هم گفته می شود. یک سری قواعدی هم مدنظر سازمان غذا و دارو است که انتظار می رود، به زودی فناورانه اعمال شود. بخش دیگر نیز ایجاد فضای امن برای تبادل و ذخیره اطلاعات بیماران است. در نهایت از این به بعد باید فعالیت پلتفرم‌ها در یک چهارچوب حقوقی زیر نظر سازمان صورت گیرد. پیش از این امر نیز ما با ارسال دارو مخالفتی نداشتیم، اما آنچه خلاف قانون بود، انبار کردن یا فروش دارو توسط برخی پلتفرم‌ها بود. این فعالیت‌ها در هیچ‌کجای قانون مجاز شناخته نشده و با جان مردم بازی می‌شود. با توجه به این توافقنامه هر پلتفرمی که می‌خواهد در این باره فعالیت کند باید طبق چهارچوبی معینی رفتار کند، همچنین قراردادهای به عنوان سطح خدمات منعقد می‌شود که ذی‌نفع‌ها براساس آن با سازمان در ارتباط خواهند بود.
مشاور رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه در حال حاضر تمام موارد ذکر شده در توافقنامه قید شده است، گفت: خوشبختانه متولی کامل این امر سازمان غذا و دارو است، همچنین متولی ایجاد سامانه و مدیریت آن نیز با خود سازمان غذا و دارو است. بنابراین پس از سال‌ها انتظار بالاخره دارورسانی از طریق پلتفرم‌های مجازی در مسیر درست قرار گرفتند. البته راه طولانی در پیش داریم اما در نهایت مسیر روشن است.