دکتر آرش محبوبی، استاد فارماسیوتیکس و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگو با رسانه خبری غذا و دارو مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی صنعت داروسازی کشور و مشکلات جامعه داروسازان را تشریح کرد.
وی با اشاره به اختلال در چرخه مالی دارو گفت: چرخه مالی دارو باید از داروخانه به شرکت‌های پخش، از پخش به تولیدکننده و سپس به تأمین‌کنندگان مواد اولیه برسد. اما وقتی بیمه‌ها پرداخت‌های خود را با تأخیر ۵ تا ۷ ماهه انجام می‌دهند، این زنجیره عملاً قفل می‌شود. بیمه تأمین اجتماعی ماه‌هاست پرداختی نداشته و این یعنی توقف جریان پول در کل صنعت دارو.
دکتر محبوبی افزود: از سوی دیگر، سامانه‌های ارزی مانند نیکو و بلوکه شدن منابع در بانک مرکزی باعث شده تبدیل منابع ریالی به ارز گاهی تا شش ماه طول بکشد. در اقتصادی با تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی و قیمت‌گذاری دستوری، این تأخیرها هزینه پول را سرسام‌آور می‌کند.
این استاد دانشگاه با انتقاد از وابستگی ساختاری صنعت دارو به وضعیت بیمه‌ها تصریح کرد:
یکی از خطرناک‌ترین تصمیمات این بود که سرنوشت دارو را به وضعیت بیمه‌ها گره زدیم. وقتی بیمه نتواند مطالباتش را از دولت بگیرد، صنعت دارو نباید تاوان آن را بدهد. باید سازوکاری ایجاد شود تا بخش دارو از این وابستگی رها شود.
او درباره نظام قیمت‌گذاری فعلی نیز گفت: قیمت‌گذاری دستوری نه‌تنها مانع رشد اقتصادی صنعت است، بلکه به کیفیت داروها آسیب می‌زند. وقتی دولت حداقل قیمت را تعیین می‌کند، شرکت‌ها انگیزه‌ای برای ارتقای کیفیت ندارند و فقط به دنبال بقا با حداقل هزینه‌اند. در نهایت، این بیماران هستند که آسیب می‌بینند.
وی با تأکید بر لزوم اصلاح نظام بیمه‌ای گفت: باید بیمه پایه حفظ شود اما مردم بتوانند در صورت تمایل، با پرداخت از جیب، از داروها و خدمات باکیفیت‌تر بهره‌مند شوند. این مدل در بسیاری از کشورهای دنیا موفق بوده است.
این متخصص فارماسیوتیکس همچنین درباره ضرورت ارتقای آگاهی جامعه پزشکی از فرآیند تولید دارو اظهار داشت: متأسفانه بسیاری از پزشکان از فرآیند علمی تولید دارو اطلاع دقیقی ندارند. قضاوت‌هایی مانند «به نظر من این دارو کیفیت ندارد» بدون پشتوانه علمی، به صنعت داروسازی آسیب می‌زند. باید با همکاری سازمان نظام پزشکی، این شکاف علمی و ارتباطی را کاهش دهیم.
او با اشاره به نقش داروسازان در نظام سلامت گفت: آموزش داروسازان امروز تغییر کرده و آن‌ها توانایی ارائه خدمات بالینی دارند، اما نظام پرداخت کشور هنوز این خدمات را به رسمیت نمی‌شناسد. خدمات فنی و بالینی داروساز باید تعرفه‌گذاری شود تا شأن حرفه‌ای و وضعیت معیشتی آنان بهبود یابد. در صنعت نیز نباید به داروساز به چشم هزینه نگاه کرد، بلکه باید او را سرمایه دانست. نقش داروساز فقط در تولید دارو نیست؛ در صنایع ضدعفونی‌کننده، خوراکی‌های ویژه و حتی محصولات دامی هم حضور کلیدی دارد.
دکتر محبوبی در پایان با آرزوی رشد و پویایی صنعت داروسازی تأکید کرد: صنعت داروسازی ستون فقرات نظام سلامت کشور است؛ اگر این ستون تضعیف شود، کل سیستم درمانی دچار لرزش می‌شود.