Page 30 - 34

‫چنیـن امکانـی برخوردارند‪ .‬مثلا سـهم صـادرات و ارزش افـزوده زعفران‬ ‫ارزش افـزوده بالاتـری دارنـد‪ ،‬برای کشـور ما به صرفه اسـت‪ .‬ایـن تغییر‪،‬‬
‫برای کشـور اسـپانیا‪ ،‬بیش از ‪ ،۸۵%‬ولی سـهم تولیدش‪ ۱۰-۱۵% ،‬اسـت‪،‬‬ ‫فرصت مناسـبی برای کشـاورزی و روسـتاهایی اسـت که ب ‌هدلیل مشـکل‬
‫چـون بخـش عمـده زعفـران را به‌صـورت خـام از ایـران تامیـن م ‌یکند‪.‬‬
‫در حال ‌یکـه سـهم اصلـی صـادرات گیاهی مـا از زعفران بـوده و به میزان‬ ‫ک ‌مآبـی در حـال خالـی شـدن از سـکنه هسـتند‪.‬‬
‫‪ ۱۴‬میلیون دلار اسـت‪ ،‬با توجه به خشکسـالی‌ها و مسـتعد بودن‪ ،‬کشـور‬ ‫وی ادامـه داد‪ :‬در واقـع حـوزه گیاهـان دارویـی‪ ،‬پتانسـیل بالایـی در‬
‫می‌توانـد کشـت وسـیع‌تری داشـته باشـد و اگـر پـس از فـرآوری صـادر‬ ‫زمینـه اقتصـادی و ارزش افـزوده دارد و م ‌یتوانیـم بـا مـردم دورتریـن‬
‫نقـاط کشـور‪ ،‬تعامـل داشـته باشـیم‪ ،‬همچنیـن از آن‌هـا خدمـت بگیریم‬
‫شـود‪ ،‬قطعـا ارزش افزوده بیشـتری خواهد داشـت‪.‬‬ ‫و بـه آن‌هـا خدم ‌ترسـانی کنیـم‪ ،‬تـا از ایـن ارزش افـزوده بهـره ببرنـد‪.‬‬
‫وی در ادامـه ایـن توضیـح‪ ،‬دربـاره گل محمـدی که عملا خا ‌مفروشـی‬ ‫لازم اسـت کشـاورزان اسـتان‌های مختلـف‪ ،‬متناسـب بـا اقلیم و شـرایط‬
‫می‌شـود؛ گفـت‪ :‬صـادرات ایـن گیـاه فقـط بـه شـکل گلاب اسـت‪.‬‬ ‫آب و هوایـی خـود هدایـت شـوند و در زمینـه تامیـن بـذر‪ ،‬الگـوی‬
‫گلا ‌بگیـری بـه روش فعلـی‪ ،‬یعنـی اسـراف و از بین رفتن بخـش زیادی‬ ‫کشـت و تضمیـن خریـد‪ ،‬حمایت‌هـای لازم را داشـته باشـند‪ .‬معمـولا‬
‫از مـاده مؤثـره گیـاه‪ .‬هـر چنـد گل محمـدی ایران بـرای اسـانس و عطر‬ ‫کشـاورزان جـوان‪ ،‬تمایل بیشـتری بـرای چنین تغییری دارنـد‪ ،‬ولی یکی‬
‫مناسـب نیسـت‪ ،‬ولـی مـواد آرایشـی و بهداشـتی زیـادی از آن به دسـت‬ ‫از مشـکلات و موانـع بـزرگ‪ ،‬خرد‌همالکـی اسـت‪ .‬زمین‌هـای کشـاورزی‬
‫می‌آیـد‪ ،‬کـه ب ‌هدلیـل نداشـتن امکانات لازم و بهـره نگرفتـن از تکنولوژی‬ ‫تقسیم‌شـده‪ ،‬وسـعت کافـی ندارنـد و همین مسـئله مانع اقتصـادی برای‬
‫نویـن‪ ،‬ایـن مزایـا را هـم از دسـت م ‌یدهیـم‪ .‬در ایـن زمینـه همـکاری‬ ‫کشـت گیاهـان دارویـی اسـت‪ .‬بـا تبلیغـات و آگاه ‌یبخشـی‪ ،‬کشـاورزان‬
‫بـا شـرکت‌های خارجـی و کشـورهای پیشـرفته بایـد در اولویـت باشـد؛‬ ‫بیشـتری بـه آن روی خواهنـد آورد و ایـن محدودیت برداشـته می‌شـود‪.‬‬
‫بسـیاری از شـرکت‌های خارجـی بـرای تولیـد و تنـوع داروهایشـان بـه‬ ‫بـا وجـود همین شـرایط در بعضی اسـتان‌ها‪ ،‬کشـاورزان به سـمت تولید‬
‫سـرزمی ‌نهایی مثـل ایـران نیـاز دارنـد‪ .‬بـا توجـه بـه تفـاوت نـرخ ارز و‬ ‫گیاهـان دارویـی‪ ،‬روی آورد‌ه و ارزش افـزوده بیشـتری هـم به‌دسـت‬
‫میزان دسـتمزدها‪ ،‬شـرایط کشـور برای سـرمایه‌گذاری خارجـی مطلوب‬ ‫آورده‌انـد‪ .‬در عیـن حـال لازم اسـت نـوع و میـزان کشـت ایـن گیاهـان‬
‫اسـت‪ .‬در واقـع مـا م ‌یتوانیـم از ایـن فرصت‪ ،‬هم بـرای افزایـش صادرات‬ ‫مختلـف نیـز‪ ،‬مدیریـت شـود‪ ،‬مثال میـزان کشـت ب ‌هلیمـو در سـال‌های‬
‫و ارزش افـزوده بیشـتر بهـره بگیریـم و هـم بـرای جـذب سـرمای ‌هگذاری‬ ‫اخیـر آن‌قـدر زیـاد شـد‪ ،‬کـه بـا وجـود تـورم و بـالا رفتـن قیم ‌تهـا‪ ،‬نه‬
‫تنهـا افزایـش قیمـت نداشـته‌ایم‪ ،‬بلکـه افـت و کاهش صـد درصدی هم‬
‫خا ر جی ‪.‬‬
‫وی یکـی دیگـر از مشـکلات صنعـت داروی گیاهـی ایـران را که مانع‬ ‫اتفـاق افتاده اسـت‪.‬‬
‫صـادرات می‌شـود‪ ،‬مسـئله ضدعفونـی فرآورده‌هـا برشـمرد و گفـت‪ :‬در‬
‫ایـران هنـوز بـرای ضدعفونـی از اشـعه گامـا اسـتفاده م ‌یکنیـم و همین‬ ‫ظرفی ‌تهای ویژه گیاهان دارویی در ایران‬
‫تکنولـوژی هـم فقـط در یـزد‪ ،‬تهـران و تبریـز‪ ،‬انجام م ‌یشـود‪ .‬مـا هنگام‬ ‫در ادامـه دکتـر میـرا ‌بزاده‪ ،‬بـا اشـاره بـه ایـن مطلـب کـه در جهـان‬
‫عرضـه محصـول موظـف هسـتیم کـه روش ضدعفونـی را اعالم کنیـم‪،‬‬ ‫حـدود ‪ ۷۲۰۰۰‬نـوع گیاهـان کاربـردی شـناخته شـد‌هاند‪ ،‬کـه ‪۸۰۰۰‬‬
‫ولـی بسـیاری از کشـورها آ ‌ن را نم ‌یپذیرنـد‪ ،‬و حتـی اگـر بپذیرنـد بایـد‬ ‫گونـه آن در ایـران وجـود دارد و از ایـن تعـداد ‪ ۲۳۰۰‬گونـه‪ ،‬دارویـی‬
‫بـا اسـتانداردهای ویـژه‌ای باشـد کـه بـا چـه اشـعه‌ای‪ ،‬چـه دوزی و در‬ ‫هسـتند؛ گفـت‪ :‬بخـش زیـادی از ایـن گیاهـان‪ ،‬مختـص سـرزمین مـا‬
‫چـه شـرایطی انجـام شـده اسـت‪ .‬در همین منطقـه‪ ،‬ترکیـه از روش‌های‬ ‫هسـتند‪ ،‬ب ‌هعنـوان مثـال ‪ ۱۲‬گونـه آویشـن داریم‪ ،‬کـه آویشـن کهگیلویه‬
‫جدیدتـری مثـل تکنولـوژی دمایـی و فشـاری اسـتفاده م ‌یکنـد کـه اثر‬ ‫و بویراحمـد‪ ،‬از نظـر ترکیبـات‪ ،‬کامال بـا آویشـن اسـتان فـارس متفاوت‬
‫مثبتـی روی صادراتـش دارد‪ .‬در شـرایط کنونـی و بـا توجـه بـه اهمیـت‬ ‫اسـت‪ .‬بعضـی از ایـن گیاهان کشـور‪ ،‬کمتر شـناخته شـد‌هاند‪ ،‬مثال قارچ‬
‫افزایـش صـادرات‪ ،‬لازم اسـت تولیدکننـدگان مـا نیـز‪ ،‬بـه تکنولوژی‌های‬ ‫ترافـل‪ ،‬سـا ‌لها ب ‌هصـورت خا ‌مفروشـی صادر م ‌یشـد‪ .‬سـالی ‪ ۳-۴‬میلیون‬
‫دلار بـه امـارات صادرات داشـتیم و آ ‌نجـا با تغییر و فـرآوری و با ‪۳۰-۴۰‬‬
‫دیگـر مجهز شـوند‪u.‬‬ ‫میلیـون دلار ارزش افزوده‪ ،‬به فرانسـه فرسـتاده م ‌یشـد‪ ،‬سـپس فرانسـه‬
‫بـا فرآور ‌یهـای بعـدی‪ ،‬ارزش افـزود‌های معـادل‪ ۳۰۰-۴۰۰‬میلیـون‬
‫دلار‪ ،‬ب ‌هدسـت مـ ‌یآورد‪ .‬خوشـبختانه در سـا ‌لهای اخیـر منابـع طبیعـی‪،‬‬
‫خا ‌مفروشـی ایـن قـارچ را ممنـوع کـرد‪ .‬ه ‌مچنیـن م ‌یتوانیم گیـاه رازیانه‬
‫را مثـال بزنیـم‪ ،‬کـه یکـی از ادوی ‌ههـای پرمصـرف جهانـی اسـت‪ ،‬ولی در‬
‫کشـور مـا با وجود رشـد انـواع مختلف ایـن گیاه‪ ،‬اسـتفاده زیـادی ندارد‪.‬‬
‫متاسـفانه رازیانـه ایـران ب ‌هصـورت خا ‌مفروشـی صـادر م ‌یشـود و حتـی‬
‫دلالان پاکسـتانی آن‌را م ‌یخرنـد و صـادر م ‌یکننـد‪ .‬در حال ‌یکـه در‬
‫بعضـی از کشـورها مثـل کانـادا و آلمـان‪ ،‬مـاده مؤثـره گیـاه مهم اسـت و‬
‫اگـر ایـن موضـوع را در نظر داشـته باشـیم‪ ،‬م ‌یتوانیم صـادرات زیادی به‬
‫ایـن کشـورها داشـته باشـیم‪ .‬در مجمـوع ضـروری اسـت کـه مزی ‌تهای‬
‫گیاهـان دارویـی ایـران را بشناسـیم و تمام مواد را با فـرآوری صادر کنیم‪.‬‬

‫دکتر مهران میرا ‌بزاده اردکانی‬ ‫ضعف در تکنولوژی و کاهش صادرات داروهای گیاهی‬
‫دکتـر میـراب‌زاده‪ ،‬دربـاره نحـوه بسـت ‌هبندی محصـولات و گیاهـان‬
‫دارویـی در ایـران نیـز اظهـار داشـت‪ :‬در ایران شـرکت‌های خـوب زیادی‬
‫در زمینـه تولیـد محصـولات دارویی گیاهـی فعالیت م ‌یکننـد‪ ،‬ولی یکی‬
‫از نقـاط مهـم ضعـف مـا‪ ،‬نداشـتن تکنولـوژی فـرآوری اولیـه و ثانویـه و‬
‫همچنیـن بسـت ‌هبندی مطلـوب اسـت‪ ،‬کـه تعـداد کمـی از شـرک ‌تها از‬

‫‪28‬‬